Стр. 148 - Azərbaycan xalçaları

148 Азербайджанские ковры - КАРАБАХСКАЯ ГРУППА
Vərninin səthi üzərində 16 əjdaha rəsmi vardır.
Onların forması «5» rəqəmini və yaxud da həndəsiləşmiş «S» hərfini xatırladır.
Əjdahaların səkkizinin rəngi düm ağ (pambıq iplər), səkkizinin ki, isə tünd sürməyidir.
Sürməyi rəngli əjdahaların qrafik siluetini yaşıl fonlu ağ ziqzaqvari pillələr təşkil edir.Onun quyruğu və iki başı
ağ, yaşıl və sürməyi rəngdə toxunmuşdur.Üzərindəki pulcuqlar isə yenə də «S» – vari formaya malik qırmızı, yaşıl
fonlu və kontrast konturlu elementlərlə doldurulmuşdur.
Ağ fonlu əjdahaların səthi isə qırmızı, yaşıl rəngli, əsasən, qara konturlu «S»- vari elementlərlə örtülmüşdür.Əj-
dahaların iki baş hissələrinin təsviri üzərində əks edilən stilizə edilmiş yarpaqlı ağac rəsmi isə həyat ağacının
simvolu hesab olunur.Əjdaha rəsminin arasahə fonunda yerləşən digər həndəsi elementlər, o cümlədən rombvari
və buynuza bənzər elementlər isə alaçıq və digər məişətdə istifadə edilən əşyaların təsvirini əks etdirir.
Vərninin üzərindəki əjdaha rəsmlərinin rəngləri şahmat istiqamətində verilib, üfüqi və şaquli istiqamətdə bir
aşırı dəyişilir.
Məhz buna gorə də əjdahaların rəsmlərinin rəngləri ifadəli və dinamik olub uzaq məsafədən çox aydın görünür.
Vərninin ümumi fakturası incə, onun üz iplərinin rəngi əlvan olub, ipək təsəvvürü yaradır. Bu da xalçaların tox-
unuşunda mahir ustanın işlədiyini sübuta yetirir.
Baxmayaraq ki, vərni iki hissədən ibarət ayrı-ayrı toxunub sonradan bir birinə birləşdirilib. Onu toxuyan ustanın
təcrübəsinin çox olması tikişin görünməməsinə səbəb olmuşdur. Bu vərninin saçaqları çox gözəl tor formasında
hörülmüşdür və vərninin ən gözə çarpan yuxarı hissəsində əjdaha təsvirinin ağ rəngli ağzında ya 994, ya da 1299
hicri rəqəmləri yazılmışdır.
Поле демонстрирует шестнадцать S-образных изображений дракона. Половина мотивов - белые,
остальные - темно-синие. Контуры темно-синих драконов сформированы из белых зигзагообразных линий.
Хвост и две головы имеют белый, зеленый и темно-синий цвета. Драконы заполнены красными и зелеными
S-элементами. Белые драконы заполнены S-элементами черного, красного и зеленого цветов. Раститель-
ный элемент, сотканный в головах драконов, является, как полагают, символом мотива «Дерева жизни».
Геометрические ромбовидные и рогообразные элементы, изображенные в драконах, являются изображе-
ниями различных домашних предметов. Мотивы дракона размещены в шахматном порядке вдоль верти-
кальных и горизонтальных осей. Эта схема придает композиции яркость.
Структура плетения очень тонкая, и поверхность словно напоминает шелковую фактуру. Этот эффект
свидетельствует о большом опыте ткача. Бахрома соткана в форме очень красивой сети. В верхней части
ковра в белом рту дракона соткана дата 994 или 1299 хиджры.
KITAP.QXP:qarabaq_mekteb 12/15/10 12:42 PM Page 148