Page 185 - AZƏRBAYCAN XALÇALARI

183
Arayış (Arayeş)
Arş
Artma
Asimani
Asiya İsmayıl qızı
Aslan usta
Aslan usta
Astan
Asimmetrik
Arvad-uşaqlı buta
Arquri
Ariana
Arğac
Bəzək, bəzətmə.
Türkiyədə “Əriş”ə verilən ad.
Corab toxunuşunda qabarıq naxışlı corablara artma deyilir.
Cənubi Azərbaycan xalçaçılarının açıq-mavi, göy rəngə verdikləri ad.
XIX əsr. Zaqatala. Cecim toxuyan.
XIX əsr. Bakı. Minasaz.
XIX əsr. Şəki. Bədii daşyonan.
Vərni toxunuşlu xalçalarda “5” rəqəminə oxşar ölçülü elementə, Qarabağ
xalçaçılarının verdiyi ad. Əslində “Əjdaha” təsviri olan bu elementlər vərni
xalçalarının enində üç və dörd ədəd yerləşdirilirsə, xalçaçılar ona üçastan və
ya dördastan deyirlər.
1. Uyğunsuzluq, assimmetriyasızlıq.
2. Olama və ya farsbah adlanıb və xovlu xalça toxunuşunda istifadə edilən
ilməyə 1980-ci illərdən sonra mütəxəssislər tərəfindən verilən ad.
Hər hansı tam görünüşlü buta təsvirinin daxilində bir böyük və onun içində
bir və ya iki kiçik ölçülü buta yerləşmişsə, onu xalq arasında “Arvad-uşaqlı”
buta adlandırırlar.
1. Əyri deməkdir;
2. Maili istiqamətdə toxunan nöqsanlı xalça.
Bu sözlə Yaxın Şərq və Türkiyədə Baxşeyiş və Heris bölgələrindən olan qədim
xalçaların müasir imitasiyası verilir.
Toxuculuqda cəhrədə toxunan, hörülən (bükdürülən) ipin növü. Adətən, əriş
ipi (“əriş”də cəhrə ipinin bir növüdür), ciyə daha möhkəm, arğac ipi bir qədər
boş, ilmə ipi isə tamam boş əyirilir (həmin ip növləri də cəhrədə əyirilir).