Page 70 - AZƏRBAYCAN XALÇALARI

68
ЩАГГ Ы НД А А З Я Р Б А Й Ъ А Н Я Ф С А Н Я Л Я Р И
НУЩ ПЕЙЬЯМБЯР
AMEA-nın Folklor İnstitutunun Mifologiya şöbəsinin
müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
Азярбайъанын дярин бядии-фялсяфи мязмун вя зяриф поетик
формайа малик халг ядябиййаты – фолклору вар. Зянэин вя
мцряккяб жанр тяркибиня малик Азярбайъан фолклорунун
епик фондунда яфсаняляр хцсуси чякийя маликдир. Мараглы
мязмуна малик олан бу мятнлярин ясас кейфиййятляриндян
бири онларда архаик тясяввцрлярин горунуб галмасыдыр.
Яфсаняляр юзцндя тякъя Азярбайъан-тцрк етносунун
йараныш щаггындакы илкин фялсяфи-космогоник консеп-
сийасыны йох, ейни заманда бцтцн дцнйанын йараныш
ссенарисини якс етдирир. Бцтцн сямави динлярин вя дцнйа
мифолоэийаларынын универсал персонажлары олан Нущ (Ной),
Сцлейман (Соломон), Давуд, Хызыр, Илйас (Илйа) вя b.
кими пейьямбярлярля баьлы яфсаняляр Азярбайъан фолклор
тяфяккцрцнцн бядии-ъoьрафи щцдудларынын эенишлийини, те-
матик зянэинлийини, етно-космик универсализмини эюстяр-
мякля бярабяр, гядим тцрк епик дцшцнъясинин дцнйа епос
йарадыъылыьынын бир голу олдуьуну да тясдиг едир.
Açar sözlər: Nuh peyğəmbər, dünya daşqını, Nuhun tufanı,
“Oğuznamə”, arxaik mifoloji görüşlər, Naxçıvan folklor mətnləri, Nuhla
bağlı Azərbaycan əfsanələri, Nuh Nəbi, mifdə yaradılış, Nuhun gəmi
düzəltməsi, Ağrıdağ, İlandağ, Kəmki, Nuhun Azərbaycana gəlib çıxması.
Seyfəddin G. Rzasoy
Azərbaycan Xalçaları Cild 2 №5 2012