Page 46 - Azərbaycan xalçaları

44
Xalçanın ərişi, arğacı, xovu yundan əyirilib. Toxunma texnikası türkbafdır. Bu naxışlı xalçalar Xızı rayonu və Abşeron
rayonunun Qobustan rayonu ilə həmsərhəd kəndlərində toxunub.
Xalça haşiyə zolağı və ara sahədən ibarətdir. Haşiyəni üç ədəd içərisində həndəsi naxışlar toxunmuş yaşıl, şəkəri və
mavi yerlikli zolaqlar təşkil edir. İki mədaxil zolağını büsbütün “ziqzaq” haşiyəsi təşkil edir. Ana haşiyənin içərisini isə
səkkizbucaqlı ulduzlar bəzəyir. Ulduzlar, haşiyə zolaqları və ara sahəni bəzəyən elementlərin hər biri fərqli rəng çalarların­
dadırlar. Yaşıl, mavi, şəkəri, qırmızı, qəhvəyi rənglərin hər birində bir sakitlik duyulur. Məhz bu rənglərin isti həzinliyi bü­
töv xalçanın rənglərində uyarlılıq yaradır. Haşiyə zolağının əsas elementləri semantik baxımından çox zəngindirlər. Onla­
rın ilkin təsvir formalarına qədim dövrlərdə əcdadlarımız tərəfindən hazırlanmış nümunələrdə rast gəlirik. Səkkizbucaqlı
ulduz naxışının saxsı qab üzərindəki ilk təsvirinə tunc, erkən dəmir dövründə Abşerondan tapılmış kəmər üzərində belə
təsadüf edilir. Səma cisimlərinin Tanrı kimi qəbul edilməsi “ulduz” motivinin xalçaçılıqda geniş yayılmasına şərait ya­