Page 38 - Azərbaycan xalçaları

36
“Xızı” xalçası Abşeron xalçaları içərisində ən çox sevilən nümunələrdən biridir. Xalça toxunduğu məntəqənin adını da­
şıyır. Onun yunu parlaq, yumşaqdır. Xalçanın toxunma texnikası türkbafdır.
“Xızı” xalçası ara sahə və haşiyə zolağından ibarətdir. Yelən dörd cərgədən ibarətdir. Onların ikisi simmetrik olub,
təkrarlanır, iç haşiyə zolağı isə üçləçəkli güllərdən ibarətdir. Yelən zolaqlarını bir-birindən ayıran “siçandişi”lərdir. Qırmı­
zı və ağ rənglərlə növbələşən bu haşiyə zolağı artıq ənənəyə keçsə də, keçmişdə toxucular tərəfindən nəzərlik kimi xalçanı
bəd gözdən, mənfi enerjidən qorumaq üçün toxunurdu.
“Xızı” xalçasının ara sahəsi tünd-sürməyi yerliklidir. Mərkəzdə dörd ədəd səkkizbucaqlı göl, göllərin mərkəzində isə
ətrafa dörd çıxıntısı olan svastika elementinin ilkin forması toxunmuşdur. Xalçada göllərin hər iki tərəfində cüt halında “sa­
cayaq” elementi toxunub.Abşeron xalçalarında ən çox sevilən vəmüqəddəsləşdirilmiş naxışlardan biri “sacayaq”dır. Bu ele­