19
İrəvan və Naxçıvan xanlarının ailəvi fotosu.
Mərkəzdə: Abbasqulu xan İrəvanski, solda Tərlan xanım (İsmayıl xan Naxçıvanlının qızı) və onların qohumları.
İrəvan şəhərinin planı.
İrəvan quberniyası Qafqaz cəbhəsi və Qafqaz or
dusunun yaxın arxa cəbhəsi idi. Quberniyanın İrəvan,
Aleksandropol, Naxçıvan və b. qəzalarında ehtiyat
hissələr və könüllü dəstələri yerləşdirilmişdi.
Fevral inqilabı (1917) nəticəsində çarizmin devril
məsi xəbəri İrəvan quberniyasına martın əvvəllərində
çatdı. Quberniyada Müvəqqəti hökumətin yerli ha
kimiyyət orqanlarının formalaşdırılmasına başlandı.
Martın 14 (27)-də təşkil olunan Quberniya İcraiyyə
Komitəsi özünü Xüsusi Zaqafqaziya Komitəsinin (rus
ca OZAKOM - Особый Закавказский Комитет) yer
li orqanı elan etdi. Qəzalarda da icraiyyə komitələri
yaradıldı. Müvəqqəti hökumət tərəfindən İrəvan qu
berniyasına və qəzalara komissarlar təyin edildi.
Fevral inqilabından (1917) sonra İrəvan quberniya
sında sovetlər də yaranmağa başladı. Martın 8 (21)-də
Aleksandropolda əsgər, sonra isə fəhlə deputatları so
vetləri meydana gəldi. Hər iki sovet tezliklə birləşdi.
İrəvan şəhərində də martın 12 (25)-də əsgər, apreldə
isə fəhlə deputatları sovetləri yarandı. Mart ayı ər
zində İrəvan quberniyasının şəhərlərində sovetlər təş
kil olundu. Həm Müvəqqəti hökumətin yerli orqan
larında, həm də sovetlərdə daşnaklar üstünlüyü ələ
aldılar. 1917-ci il sentyabrın sonlarında daşnaklar Tif
lisdə “Erməni milli müşavirəsi” çağırdılar. Müşavirə
də Erməni milli şurası (sədr A.Aqaronyan) təşkil
edildi. İrəvan şəhərində və quberniyanın qəzalarında
da milli şuraların təşkil olunmasına başlandı. Erməni
Azərbaycan xalçaları / İrəvan QRUPU