50
бойадылаъаг ипин цчдя бири гядяр гуру­
дулмуш алча вя зяй эютцрцлцрдц (zяйин
мигдары бир кяляф ип цчцн бир хюряк
гашыьы иди). Бунларын цзяриня су ялавя
едиб, алынан мящлулу гайнадырдылар.
Сонра ону сцзяряк алча хылтыны
кянарлашдырыр, бу мящлула тямиз ипи
салыб тякраргайнадырдылар.Халгемпирик
тяърцбясиндя ипин ашгарланмасыны тяйин
етмяк цчцн мящлулун ичярисиня бир
нечя дцйц дяняси атылырды. Дцйцлярин
бишмяси иля просес баша чатмыш щесаб
едилирди (10,18).
Бу вя йа диэяр ашэарлама цсуллары
ипин бойаны йахшы эютцрмясини тямин
етмякля йанашы, она парлаглыг вя
дольунлуг да верирди. Адятян ипи
сыхылмамыш щалда sяrиb гуруdurdular.
Ипин бойанмасы мцддяти мцхтялиф
олурду. Бу мцддят адятян бойа­
манын щансы цсулла апарыл­масын­дан
асылы иди. Бир гайда олараг ип «хаса»
цсулу иля бойадылдыгда просес 20-
25 дягигя давам едирди. Ип кимйяви
бойагларла бойандыгда газана
бир аз дцйц атараг онун бишмяси
иля просесин гур­тармасыны тяйин
едя билирдиляр. Мяишят мямулатлары
тохумаг цчцн ип бойанаркян
бцтцн щалларда ашгарлама бойама
просеси иля бир вахтда, ейни габда
апарылырды. Беля щалларда газана бир гат
ип вя бир гат бойаг маддяси гойулур,
бу гайда иля газан доландан сонра
ипин цстц бойаг биткиси иля юртцлцрдц.
Бундан яввял ип бир эцн дя сойуг суда
сахланылырды (13,159).
Ипбойама ямялиййаты сцрятля апарыл­
малы иди. Халг арасында бир ишин сцрятля
эюрцлмяси мцмкцн олмадыгда беля
бир мисал ишля­дирдиляр: «Бойагчы кцпц
дейил ки».
Гарабаь бойагчылыг сяняти то­ху­
ъулугла мяшьул олан диэяр бюл­эялярин
бойагчылыг сяняти иля, демяк олар ки,
охшарлыг тяшкил едирди. Бунлар бир-
бириндян йалныз щяр щансы бир рянэи
алмаг цчцн бу вя йа башга нюв бойаг
биткисинин ишлядилмяси иля фярглянирди.
Eтнографик чюл вя ядябиййат
материалларынын тящлили эюстярир ки, халг
емпирик билик вя вярдишляр, щямчинин
шяхси тяърцбя сайясиндя мцхтялиф
биткиляри
бойагчылыгда
сы­нагдан
кечирмиш, нятиъядя ян мц­кяммял
цсуллар сайясиндя эюзял тябии рянэляр
ялдя етмишляр. Бу мяг­сядля рянэ
алынмасы мцмкцн олан демяк олар ки,
бцтцн биткиляри вя диэяр мямулатлары
юз
тяърцбя
«лабораторийаларына»
ъялб етмишляр. Шцb­hяsиz kи, Qara­
baьыn fцsunkar tяbияtи, zяngиn
florasы boyaqчыlыq sяnя­tиnя юz tяsиrиnи
gюstяrmишdиr.
Эюй, мави вя йашыл рянэляри ев
шяраитиндя ялдя етмяк мцмкцн
олма­дыьына эюря bu rяnglяr адятян
бойагханаларда бойагчылар тяряфиндян
щазырланырды. Йердя галан бцтцн рянэ­
ляри ев шяраитиндя алмаг мцмкцн
1
2
3
4
1...,42,43,44,45,46,47,48,49,50,51 53,54,55,56,57,58,59,60,61,62,...147