Page 18 - Azərbaycan xalçaları

16
iqtisadi-ticarət əlaqələrini artırdı. Qəzanın
ida­rə edilməsi də təkmilləşdirilməyə başladı.
1888-ci il 10 may tarixli qərara əsasən Bakı qə­
za­­sı Balaxanı-Sabunçu, Maştağa və Saray mən­
təqələrinə bölündü.
Bakı iqtisadi regionu XIX əsrin sonları- XX
əsrin əvvəllərində nə­inki Rusiya imperiyası,
eləcə də dünyanın ən məşhur sənaye mər­kəz­
lərindən birinə çevrildi.33 Xarici kapital Bakıda
geniş şəkildə təmsil olunmağa başladı. Bakı
şəhəri Azərbaycanın sosial-iqtisadi və mədəni
mərkəzinə, milli hərəkatın aparıcı qüvvəsinə
çevrildi. 1905-1906-cı illərdə ermənilərin azər­
baycanlılara qarşı soyqırımının Bakıda daha
kəskin şəkil alması bu yüksəlişin qarşısında da
maneə olmalı idi.34 Ona görə də istər çar ha­ki­
miyyəti, istərsə də onun yıxılmasından sonra
yaranan tarixi şəraitdə bu xətt davam etdirildi.
Rusiyada 1917-ci il oktyabr çevrilişindən sonra
bolşeviklərin hakimiyyəti ələ alması ilə Bakıda
da siyasi mübarizə kəskinləşdi. 1918-ci ilinmart
ayında Bakıda və Azərbaycanın digər şəhər
və bölgələrində ermənilərin azərbaycanlılara
qarşı yeni soyqırımı tö­rədildi. 35 (Xəritə 8) Yal­
nız Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurul­
ması (1918-1920) azərbaycanlıların soyqırımı
və Ermənistanın Azər­baycana ərazi iddiaları­
nın qarşısını ala bildi. 1918-ci il sentyabrın 15-
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920-ci illər) Xəritə 8
Dövlət Bayrağı Meydanı. Bakı.
Qaynaq: Azərbaycan tarixi atlası, səh. 42