Page 118 - AZƏRBAYCAN XALÇALARI

116
çox az tanınmaqlarına
baxmayaraq, bu xalça-
lar ədəbiyyatda çox geniş
şəkildə xatırlanırlar. Şərq
xalçasının tarixi ilə bağlı
tədqiqatlarda bu xalçala-
rın xüsusi yeri vardır. Bun-
dan başqa, onlar ayrı-ayrı
tədqiqat əsərlərində ayrı-
ca mövzu təşkil etmişlər.
Bunların paytaxt Konya-
nın camelərindən alınma-
sı Anadolu səlcuqlarının
hakimiyyəti dövründə
ərsəyə gəlmələrindən
xəbər verir. Həmin xalça-
ların Əlaəddin camesinin
genişləndirilib təmir edil-
diyi 1220-1221-ci illərə aid
olduğunu söyləmək, bəlkə
də, bir az mübaliğəli fikir
olardı. Amma yenə də on-
ların Konya sultanlarının
ən cah-cəlallı dövründə toxunduqlarını qəbul
etmək lazımdır. Yəni bunlar ən geci 1250-ci ildə
toxunmuşlar. Bunların hansı sultan tərəfindən
məscidə bağışlanması – bu halda yalnız Birin-
ci Əlaəddin Keyqubad və İkinci Qiyasəddin
Keyxosrov, bəlkə də İkinci İzzəddin Keykavus
daha ağlabatan görünür – isbat edilməmişdir.
Bunu dəqiq söyləyə bilmək üçün XIII əsrin
əvvəllərində xalça istehsalı haqqında daha çox
məlumatımız olmalıydı. Aydın olan budur ki,
bu miqyasda xalçalar güclü inkişaf etmiş sənaye
şəhərlərində hazırlana bilərdi. Eni 3 metr olan
xovlu xalçaları toxumaq üçün nəhəng xanalara
ehtiyacolmalı idi.Ammabununsaraysənayesinə Şəkil 3
Şəkil 4
Şəkil 5
Şəkil 5a